Meer over EMDR

Ik had nooit gedacht dat ik er vanaf zou komen. Ze huilt van ontroering. Na een aantal sessies EMDR is ze verlost van haar angst. Met enige tegenzin is ze het hele traject ingegaan, want ze twijfelde of het zou gaan lukken. Haar ontroering raakt mij. Wat bijzonder dat ik hier getuige van mag zijn.
In mijn praktijk werk ik met EMDR bij kinderen. Soms als losstaande behandelmethode en soms in combinatie met de Integratieve Kindertherapie. EMDR heeft een hele positieve uitwerking op (de meeste) kinderen. In een korte tijd worden nare ervaringen verwerkt en vermindert de lading van heftige emoties.
Onlangs werd ik gevraagd bij Slachtofferhulp te komen vertellen over EMDR. Tijdens de voorbereiding werd ik mij weer bewust van de bijzondere werking van EMDR. Voor mij een reden om deze blog te schrijven.   

Wat is EMDR?
EMDR (Eye Movement Desensitization en Reprocessing) is in 1989 ontwikkeld door de Amerikaanse psychologe Francine Shapiro. EMDR is een kortdurende behandelmethode om nare ervaringen of trauma ’s te verwerken. Bij trauma hoeft het niet per se te gaan om een grote gebeurtenis, ook kleinere gebeurtenissen kunnen tot langdurige klachten leiden bij kinderen. Het gaat erom welke impact de gebeurtenis op het kind heeft gehad.
Daarnaast wordt EMDR toegepast bij heftige en langdurige klachten zoals angsten, woedeaanvallen en verdriet die niet rechtstreeks zijn terug te voeren op een vervelende gebeurtenis.
Tijdens EMDR wordt bilaterale (links-rechts) stimulatie toegepast terwijl het kind zich concentreert op een vervelend beeld, een naar gevoel, een fysieke sensatie en/of een negatieve gedachte. De bilaterale stimulatie kan bestaan uit handbewegingen voor de ogen, klikjes via de oren door een koptelefoon, tapjes op de knieën of klapjes in de handen (bij kinderen).

Hoe werkt EMDR bij kinderen?
Bij EMDR gaat het om de beleving van het kind in het hier en nu. Tijdens een sessie wordt het kind gevraagd zich te concentreren op het beeld dat in het hier en nu als meest vervelend wordt ervaren. Tegelijkertijd vindt bilaterale stimulatie plaats.
Evenals bij de Integratieve Kindertherapie sluit ik tijdens een EMDR behandeling aan bij de belevingswereld van het kind. Voor veel kinderen is praten over emoties of nare gebeurtenissen moeilijk. Door het maken van een tekening over de gebeurtenis of tijdens het (na)spelen kan een kind toch uiting geven aan dat wat er leeft en kan EMDR plaatsvinden. Bij jonge kinderen (tot 6 jaar) werk ik met een verhaal die speciaal voor het kind wordt geschreven. In het verhaal wordt de nare gebeurtenis of de situatie waarin bepaalde klachten sterk naar voren komen beschreven. Tijdens EMDR wordt het verhaal voorgelezen. Wanneer een kind in staat is zich verbaal te uiten (bij oudere kinderen) kan hij of zij over zijn ervaringen vertellen.

Een mogelijke verklaring voor de werking van EMDR is dat door EMDR nieuwe verbindingen in de hersenen worden gelegd waardoor een versnelde informatieverwerking plaatsvindt. Hierdoor wordt een gebeurtenis versneld verwerkt en vermindert de emotionele lading die gepaard gaat met de herinnering aan de gebeurtenis. Daarbij verandert ook de beperkende overtuiging (zoals ik ben machteloos, ik kan het niet aan, ik ben niet goed genoeg of ik ben niet veilig) die gepaard gaat met een trauma of die ten grondslag ligt aan heftige emoties.

Wanneer EMDR?
Als kinderen klachten blijven houden als gevolg van één of meerdere nare gebeurtenissen kan EMDR een geschikte manier zijn om de gebeurtenis te verwerken.
Bij een trauma wordt vaak gedacht aan ernstige gebeurtenissen als een auto-ongeluk, een brand, misbruik of een ziekenhuisopname. Maar ook kleinere gebeurtenissen, zoals een val of een onverwachtse opmerking kan bij kinderen voor langdurige klachten zorgen. Ook getuige zijn van een heftige gebeurtenis kan veel impact hebben op een kind.
EMDR wordt daarnaast ingezet bij klachten die niet direct zijn terug te voeren op een traumatische gebeurtenis of waaraan geen bewuste herinnering is. Het gaat om klachten die dusdanig ernstig zijn waardoor zij het goed functioneren en een adequate ontwikkeling van een kind in de weg staan. Gedacht kan worden aan woedeaanvallen, huilbuien, hebben van een negatief zelfbeeld, angsten, paniekaanvallen of obsessieve gedachten.

De voordelen van EMDR
Het mooie van EMDR is dat een nare gebeurtenis niet veelvuldig herbeleefd hoeft te worden. Er wordt gewerkt met het beeld, het gevoel, de overtuiging of de fysieke sensatie die in het hier en nu als meest heftig wordt ervaren. EMDR is daarnaast een snelle manier om een nare ervaring te verwerken. Daarbij zijn de resultaten van EMDR blijvend.
Doordat het verbale aspect beperkt is is EMDR bij uitstek een geschikte behandelmethode voor kinderen.